Jak uwarzyć piwo w domu?
Poniżej przedstawiamy prosty sposób na wykonanie piwa w domu za
pomocą tzw Brewkitu czyli gotowego nachmielonego ekstraktu słodowego.
Brewkit
to puszka zawierająca 1,5-1,8 kg syropu oraz saszetkę drożdży potrzebnych do fermentacji. Pomimo, iż
mamy do czynienia z "gotowcem", daje on pewne możliwości eksperymentowania. Możemy spróbować
poprawić smak warzonego piwa przez dodanie słodów karmelowych, imbiru, miodu, kawy, ekstraktów
owocowych, czy dodatkowe chmielenie.
Obecnie na naszym rynku dostępnych jest
ponad 20 rodzajów brewkitów, pozwalających warzyć piwa belgijskie (BrewFerm), angielskie (Muntons,
JohnBull), australijskie (Coopers) i polskie Browamator z wytwórni w Wolsztynie.
A zatem będziemy potrzebowali:
- porcję nachmielonego ekstraktu słodowego,
- saszetkę drożdży piwowarskich,
- ekstrakt słodowy w
proszku,
- garnek,
-
fermentor uniwersalny 30 litrów z kurkiem spustowym,
-
termometr ciekłokrystaliczny na fermentor 4-28°C,
- fermentor
uniwersalny 30 litrów z rurką fermentacyjną
- rurka do
rozlewu z elastycznym wężem,
- kapslownica,
- areometr ze skalą Ballinga 0-22°,
- łyżka piwowarska,
- wąż piwowarski do
dekantacji
Zaczynamy.
1. Przygotowanie syropu
Zagotowujemy około 4 litrów
wody i wyłączamy gaz. Zawartość puszki mieszamy z wodą.
Puszkę najlepiej wcześniej wstawić do ciepłej wody aby syrop był płynny, łatwiej będzie go
wydobyć. Resztki syropu pozostałe w puszce wypłukujemy za pomocą ciepłej wody.
Całość należy dokładnie wymieszać aby ciężki syrop nie opadł na dno
garnka.
2. Dodawanie ekstraktu słodowego
Jeśli używamy brewkitu w
wersji de-lux - czyli porcji 3-4 kg nachmielonego ekstraktu słodowego - ten punkt należy
pominąć.
Aby
nasze piwo było treściwe i osiągnęło pożądaną gęstość należy do niego dodać czysty (niechmielony) ekstrakt słodowy
- im piwo będzie gęstsze tym po odfermentowaniu - mocniejsze i bardziej słodowe. Dlatego też
powinniśmy wybrać pomiędzy dodaniem 1,25 lub 1,8 kg ekstraktu.
Należy przy tym pamiętać, że brewkit zawiera określoną porcję chmielu więc dodanie
nadmiernych ilości ekstraktu może spowodować, że chmiel w gotowym produkcie będzie słabo wyczuwalny.
O ile smak i zapach chmielu można później wzbogacić przez zastosowanie tzw. chmielenia na zimno, to
nie da się zwiększyć goryczki piwa - do tego wymagana jest wysoka temperatura.
Jeśli chcemy uzyskać piwo o
bardziej wyraźnej goryczce możemy uwarzyć je wyłącznie przy użyciu puszki bez dodawania ekstraktu
słodowego oraz 10 zamiast 20 l wody.
Na tym etapie możemy też zdecydować o dodaniu przypraw - imbiru, miodu,
kawy, kakao, whisky, soku cytrynowego, malinowego czy wiśni.
3. Brzeczka
Przelewamy zawartość garnka do
fermentatora zawierającego ok 13 l zimnej wody.
Najlepiej jest użyć wody średnio-twardej dostępnej w sklepach w 5
litrowych opakowaniach. Należy pamiętać aby cała objętość brzeczki nie przekroczyła 20
l.
Fermentator powinien być czysty, wcześniej zdezynfekowany i
wysuszony.
Brzeczka powinna mieć temp. ok
20 oC aby była gotowa do zaszczepienia drożdżami.
Teraz należy pobrać próbkę brzeczki i dokonać
pomiaru jej gęstości.
Jeśli wynik jest poniżej 10,5 Blg
otrzymamy piwo lekkie,
10,6-13,0 Blg - piwo
pełne,
powyżej 13 Blg - piwo mocne.
Jeśli zmierzymy gęstość brzeczki po odfermentowaniu to przybliżoną
zawartość alkoholu w naszym piwie będziemy mogli obliczyć ze wzoru (Blg początkowe - Blg
końcowe):1,938
4. Dodanie drożdży
Teraz brzeczkę czeka proces
fermentacji. Wyróżniamy 2 etapy fermentacji - burzliwą, w której powstaje piwo (jest to etap
obowiązkowy) i cichą podczas której zachodzi proces dokładniejszego odfermentowania i sklarowania.
(obowiązkowa tylko dla piw mocnych i specjalnych).
Rodzaj zastosowanej fermentacji zależy od
rodzaju wybranych drożdży. W warunkach domowych łatwiejsze jest zastosowanie fermentacji górnej
ponieważ przebiega ona w temp 16-24 oC. W procesie fermentacji dolnej
wymagana jest stała temp. 8-15 oC, a więc posiadanie zimnej piwniczki.
Drożdże górnej fermentacji pozwalają na uzyskanie bogatszego bukietu
piwa, dolnej zaś łagodniejszego, czystszego smaku.
Suche drożdże wsypujemy do wcześniej
wyjałowionego kubka zawierającego około 150 ml przegotowanej wody w temp. 25-30 oC.
Nie mieszamy! Po około 20 min delikatnie mieszamy i dodajemy do
brzeczki.
Fermentator przykrywamy luźno
pokrywą.
5. Fermentacja burzliwa
Fermentacja burzliwa trwa
zazwyczaj około 7 dni podczas których gęstość brzeczki stopniowo się obniża. Im brzeczka będzie
bardziej odfermentowana tym w gotowym piwie będzie więcej alkoholu , a mniej składników stanowiących
o smaku np. akcentów słodowych.
Podczas pierwszych dni fermentacji na powierzchni pojawi się kilku lub
kilkunasto centymetrowa warstwa piany. W ostatnich dniach procesu piana opadnie.
Czas wtedy na podjęcie decyzji : rozlewamy piwo do butelek czy
przeprowadzamy fermentację cichą.
Jeśli warzymy bardzo
mocne piwo lub wcześniej zdecydowaliśmy się na dodanie np. soków owocowych nie możemy pominąć
procesu fermentacji cichej, jednak dla innych gatunków piw jest ona także zalecana.
6. Fermentacja cicha
Tą operację możemy pominąć,
jednak jest ona zalecana i przynosi niemałe korzyści. Piwo spokojnie dofermentowuje, ciemnieje i
klaruje się.
Polega ona na przelaniu piwa po fermentacji głównej do kolejnego fermentatora z rurką
fermentacyjną. Zalecane jest aby pojemność tego naczynia nie odbiegała zbytnio od objętości warki (w
naszym przypadku ok 25l)
Podczas przelewania należy zadbać o to by do fermentatora dostało się możliwie mało osadu
pozostałego po fermentacji burzliwej.
Temperatura fermentacji cichej powinna być zbliżona do temperatury z pierwszego etapu fermentacji.
Fermentacja cicha pozwala także na dodatkowe nachmielenie piwa tzw. "chmielenie na zimno" - czyli nadanie piwu intensywniejszego smaku i zapachu chmielu. Najprostszym sposobem na wykonanie tej czynności jest dodanie tabletki HopAromaTab. Wystarczy wrzucić ją do piwa - ulegnie całkowitemu rozpuszczeniu.
Chmielenie na zimno powinno trwać minimum 7 dni w temp. pokojowej, a nawet dłużej w niższych temperaturach.
Cicha fermentacja trwa zazwyczaj około 14 dni, kończy się kiedy w rurce fermentacyjnej przestajemy obserwować pęcherzyki dwutlenku węgla.
7. Rozlew
Po zakończeniu fermentacji
czas na rozlanie piwa do butelek. Wcześniej jednak należy za pomocą aerometru sprawdzić czy piwo
odfermentowało przynajmniej do poziomu 1/3 początkowego Blg. Jest to bardzo ważne gdyż zamknięcie w
szczelnej butelce niedokładnie odfermentowanego piwa grozi rozerwaniem butelki.
Podczas butelkowania do
każdej z butelek dodamy niewielką porcje cukru lub jego zamiennika co spowoduje tzw. fermentację
wtórną. W jej wyniku piwo ulegnie naturalnemu nagazowaniu, ale także utrwaleniu. Tlen zgromadzony w
szyjce butelki zostanie w całości zużyty przez drożdże i nie będzie już groźny. Dzięki temu piwo
mimo braku pasteryzacji zachowa swoją świeżość nawet do 2 lat.
Przed rozlewem butelki powinny być umyte i
zdezynfekowane. Można to zrobić przez wyprażenie ich w piekarniku (30 min w temp. 180 oC)
lub rozpylenie w każdej z nich roztworu pirosiarczynu potasu. (Zaleca się używanie butelek
brązowych, jak najmniej przezroczystych)
Przed rozlewem
dezynfekujemy również kapsle, przez zanurzenie ich we wrzątku na kilka minut.
150g cukru, glukozy lub suchego ekstraktu słodowego rozpuszczamy w 200 ml ciepłej wody i doprowadzamy do wrzenia, a następnie schładzamy.
Teraz potrzebny nam będzie zdezynfekowany fermentator z kranikiem, do którego przy pomocy węża do dekantacji przelewamy piwo znad osadu z fermentatora głównego. Należy przy tym uważać aby nie naruszyć osadu drożdży na dnie fermentatora (najlepiej na 2-3 dni przed rozlewem ustawić fermentator główny nieruchomo na odpowiedniej wysokości).
Po dekantacji dodajemy przygotowany wcześniej roztwór cukru i mieszamy całość zdezynfekowanym mieszadłem. Tak przygotowanie piwo rozlewamy do butelek.
8. Dojrzewanie i leżakowanie
Butelki odstawiamy na kilka dni w temp. pokojowej, a następnie przenosimy do zacienionego pomieszczenia z temp. 15-18oC (nie dotyczy to piw fermentacji dolnej, które powinny stale przebywać w temp. < 15oC)
Piwo powinno leżakować min 2-3 tygodnie. W przypadku piw mocnych i piw dolnej fermentacji czas ten powinien być znacznie dłuższy.
Piwo nabiera walorów smakowych przez cały czas leżakowania. Dojrzały i szlachetny smak osiąga zwykle dopiero po upływie 3-4 miesięcy.
W aromacie i smaku tropiki z cytrusami. Goryczka delikatna ale zaznaczona. Piana w większości drobnoziarnista dość długo utrzymująca się. Wysycenie średnie. Ode mnie mocne 7/10.